Streven naar transparantie betekent ijveren voor een betere erkenning en een billijke vergoeding voor alle actoren in de voedselketen.
Het betekent ook bouwen aan stabiele en sterke relaties tussen de mensen die zich inzetten voor de productie, verwerking en distributie. Laten we de af te leggen weg samen volgen …
Volgens de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, “omvatten de voedselvoorzieningsketens alle stadia van de landbouwproductie: van productie tot verwerking, handel, distributie en consumptie”. Via de voedselketen kunnen we dus heel gemakkelijk elke schakel terugvinden, wat de transparantie ten goede komt. Uiteraard hoe minder schakels er zijn, hoe beter. Er gaat niets boven directe verkoop, maar dat is niet altijd mogelijk.
Bij de Färm-winkels staan de voedselketens centraal zodat we sterke partnerschappen en een eerlijkere prijs voor producenten kunnen garanderen. Elk product wordt zorgvuldig geselecteerd (volgens de principes van het Producthandvest) door de inkoopafdeling. “Wanneer we de verwerkers ontmoeten, vragen we steeds waar de ingrediënten vandaan komen en of ze de producenten kennen”, leggen Catherine Quetstroey en Stephanie Ledevin, inkoopverantwoordelijken, ons uit. “Bijvoorbeeld, wanneer we moeten kiezen tussen twee merken quinoa, kiezen we het merk waarvan we bewijzen hebben dat er voor elke stap in de productie een juiste prijs betaald werd”, gaan ze verder.
Herwaardering van de kennis van onze voorouders
” Belang hechten aan de voedselvoorzieningsketen betekent ook voorouderlijke kennis herwaarderen en het opnieuw telen van streekeigen producten, zoals bijvoorbeeld de productie van rijst in de Camargue”, legt Stephanie Ledevin uit. Inderdaad, in de Camargue speelt de rijstteelt een cruciale ecologische rol bij het ontzouten van het land en het behoud van het irrigatie- en drainagesysteem. Kies je voor rijst uit de Camargue dan steun je actief hun specifieke regionale landbouw. Maar korte en transparante ketens zijn ook een garantie voor eerlijke handel: ze bieden de producenten de kans op een behoorlijk inkomen en laten hen toe een belangrijke rol te spelen in het ontwikkelingsmodel. Zoals Priméal, waar de verwerking van Franse en Boliviaanse producten het resultaat zijn van een zeer langdurige samenwerking met lokale coöperaties of boeren. Of Terra Etica die coöperatieve bewegingen, boerenlandbouw en agro-ecologie ondersteunt.
100% Belgische ketens creëren
Wist u dat het Färm- project gelijkstaat aan 100% Belgische ketens? Eén van de missies van de coöperatie is namelijk om rechtstreeks met producenten samen te werken om ervoor te zorgen dat boeren en telers een fatsoenlijk leven krijgen. Tot nu toe zijn Nu! en Agribio.Färm opgericht, maar andere projecten zullen heel waarschijnlijk volgen.
Ter herinnering, de vleessector is financieel bijzonder complex en stort veetelers sinds jaren in de economische malaise. In ons land (zoals in veel Europese landen) verdwijnt het ene na het andere familiebedrijf. Door het project Nu! werden alle spelers rond de tafel gebracht en werd de vergoeding van de producenten collectief vastgesteld. Zo ontvangen de producenten hier 22% meer dan wanneer ze de vruchten van hun werk in het “normale” biologische circuit zouden verkopen!
Agribio.färm is een samenwerkingsverband gebaseerd op een gedeelde, geëngageerde visie op bio; al het gebruikte graan is biologisch gecertificeerd en geteeld in België. Op de Agribio boerderij worden voornamelijk drie granen geteeld: spelt, tarwe en rogge. De uitdaging van de graansector is groot. In haar brochure bespreekt Nature & Progrès het belang van de ontwikkeling van granen voedselketens in Wallonië.
De juiste prijs
De voedselketen heeft natuurlijk ook zijn effect op de prijs. Voor de Färm coöperatie is het doel niet “de laagste prijs”, maar streven naar een zo eerlijk mogelijke prijs. Dat wil zeggen, een prijs die de productiekosten dekt, een juiste verloning voorziet voor elke speler van productie en distributie, een dekking van alle operationele kosten waarborgt, met minimum aan negatieve effecten op de buitenwereld.
Veel grote distributiemerken wedijveren met elkaar voor zo laag mogelijke prijzen …
Het is geen geheim dat ze hierin slagen door zo laag mogelijke prijzen te onderhandelen en druk uit te oefenen op de producenten. De levensomstandigheden van de landbouwers worden daardoor steeds moeilijker, wat resulteert in economische, psychologische en uiteindelijk verdwijnende familiebedrijven (volgens landbouwcijfers verloor de landbouwsector tussen 1980 en 2018 68% van zijn landbouwbedrijven).
Om nog maar te zwijgen over het feit dat de consument door deze wedloop om de laagste prijs in de loop der jaren het begrip van de werkelijke prijs van voedsel verloren is. Volgens het Instituut voor Duurzame Ontwikkeling heeft de voortdurende stijging van de levensstandaard geleid tot een daling van de voedseluitgaven in het gezinsbudget van 27,8% in 1960 tot 11% op vandaag.
Färm wil zich onderscheiden van de huidige praktijken in de voedseldistributiesector. Om dit te doen, stoppen de onderhandelingen met de producenten niet bij de prijs; arbeidsomstandigheden tellen ook mee en met een rechtvaardige blik op de kosten van elke schakel, van productie tot distributie. Ten slotte wordt de kwaliteit van het product besproken vóór de prijs. Het doel is een duurzaam voedselsysteem van productie tot consumptie en distributie. Daarom leren we, door het herwaarderen van de voedselketen, wat de werkelijke voedselkosten zijn. Anders eten is de sleutel tot het veranderen van de wereld …
Sommigen onder jullie hebben misschien al gemerkt dat Färm bezig is met de oprichting van “Färmoscope” voor steeds duurzamere consumptie. Deze tool met een grappige naam is ontworpen om klanten, die nog verder willen gaan in verantwoord consumeren, te begeleiden. Färmoscope analyseert producten onder een vergrootglas op basis van 11 ecologische, maatschappelijke en economische criteria. Deze analyse geeft een indicator van duurzaamheid – uitgedrukt in de färmoscore – die op het productlabel staat. Hoe meer criteria waaraan het product voldoet, hoe hoger de score.
Eén van de ecologische criteria van Färmoscope is dat de merken eigendom zijn van de producent en / of dat ze werken met een traceerbare keten. De producten uit deze ketens staan garant voor een eerlijke verloning op langere termijn van iedereen die betrokken is bij het productie -en verwerkingsproces en voor transparantie over de oorsprong van de producten.
