Schaars zijn zij die niet van chocolade houden. Voor de liefhebbers daarentegen is chocolade een waar genot, je vindt zeker enkele repen terug in hun voorraadkast. Toch schuilt achter die lekkernij een enorme uitdaging. Bestaat chocolade van goede kwaliteit, smakelijk én ethisch verantwoord? Ja, wij geven graag meer uitleg.
Mike & Becky, Nao, Millésime, Belvas, Tohi, Meurisse, Terra Etica, Oxfam, Ikalia, Kaoka, Lovechock, Supersec, ou Dardenne: deze merken, die je in onze rekken terugvindt, engageren zich voor duurzame chocolade! Om te begrijpen hoe belangrijk het is om ethisch en ecologisch verantwoorde producten te kopen, bekijken we eerst de uitdagingen voor de mens en het milieu.
De giganten buiten uit
Cacao vindt zijn oorsprong in precolumbiaanse beschavingen. De Amerikaanse kolonisatie en de mondialisering van de handel versnelden zijn productie. Om aan de vraag te voldoen, werden de bonen vanaf de 19e eeuw geïntroduceerd in andere Afrikaanse gebieden. Vandaag is 70% van de totale cacaoproductie afkomstig uit West-Afrika.
De productieketens van bonen worden gekenmerkt door ongelijke verhoudingen ten voordele van enkele monopolies. Zoals Oxfam aangeeft, “5 à 6 miljoen kleine boeren verbouwen cacao die vervolgens wordt gekocht, en vaak ook verwerkt, door een kleine groep handelaars. Vervolgens verkopen zij de cacao door aan een even exclusieve groep chocolatiers die de chocolade – via enkele supermarktketens – aan miljoenen consumenten verkopen”. In dit machtsspel zijn de cacaoboeren en -boerinnen uiterst kwetsbaar.
Daarbij is de marktprijs van de boon niet hoog genoeg om de cacaoboeren en -boerinnen (de vrouwen zijn talrijk!) een behoorlijk inkomen te bieden. Ook belangrijk om te weten, is dat wereldwijd 1,5 miljoen kinderen in de cacaoproductie werken.
De labels
Hoe kunnen wij, als consument, de garantie hebben om de ongelijkheden in de cacaosector niet op te drijven? De labels brengen hierin duidelijkheid.
De eerlijke handel garandeert een minimumaankoopprijs voor de producenten, waaraan een premie wordt toegevoegd voor de ontwikkeling van gemeenschappelijke projecten en een traceerbaarheidsgarantie. In dit stadium zijn de meest bekende labels voor chocolade Fairtrade en het Symbool van kleine producenten (SPP).
Het biolabel garandeert op zijn beurt de teelt van cacaobomen zonder pesticiden of synthetische meststof.
De dubbele labellisering (bio en eerlijke handel) belooft dus een product dat meer verantwoord is voor de mens en het milieu.
Daartegenover hebben de cacaogiganten ook hun eigen labels gecreëerd: Cocoa Plan voor Nestlé, Cocoa Life voor Mondelez International. “Kleine stickers op de achterkant van chocoladerepen beloven een verbetering in de levensomstandigheden van de cacaoproducenten, zonder dat er sprake is van engagement noch van een gegarandeerde minimumprijs” waarschuwt Reporterre. Opgelet voor marketing!
Onze selectie van verantwoorde chocolade bij Färm
Jullie weten dat de producten bij Färm met zorg worden uitgekozen op basis van hun kwaliteit en hun ethiek. In onze schappen vinden jullie het summum van chocolade lekkernijen. Een focus op drie fantastische Belgische chocoladefabrieken.
Belvas
Belvas, een voorloper in eerlijke handel, gaat nog verder, want de stichter, Thierry Noesen, koopt de cacaobonen rechtstreeks van zes Peruviaanse coöperatieven (in Santo-Domingo en Ivoorkust). De prijzen worden bepaald met de coöperatieven, waaraan een premie wordt toegevoegd voor bonen uit biologische landbouw en eerlijke handel.
Het doel? Een echte juiste prijs bereiken.
In Ivoorkust heeft Belvas, samen met de producenten van de coöperatie Kimvas de bouw van een fabriek opgestart. Zo zullen de eerste fases van de bewerking van de chocolade ter plaatse doorgaan, waardoor de toegevoegde waarde van het productieland toeneemt.
Interessant om te weten is dat deze chocoladefabriek al zijn ingrediënten op traditionele wijze bewerkt, zonder toevoeging van bewaarmiddelen, kleurstoffen, aroma’s, smaakversterkers, geharde vetten en GGO’s. Naast de repen en pralines, vinden jullie de chocolade van Belvas ook in de bulkafdeling: puur 85%, puur 70% – Geroosterde amandelen, geroosterde kokosnoot en zout of melkchocolade met gekarameliseerde hazelnoten en zout. Voor meer informatie over de partnercoöperaties.
Nao
Nao biedt artisanale biochocolade aan, in bulk of verpakt. Met het oog op meer transparantie, heeft het Belgische merk een strategische bocht genomen wat betreft de bevoorrading. Hoera! Voortaan komen de bonen van Sao Tome, een eiland in de Atlantische Oceaan met uitzicht op de kust van Gabon. Christophe Gossiaux, medebeheerder van Nao, ontmoette de producenten in 2021 om de kortste keten te creëren. Het resultaat? Biologische chocolade, Belgisch, 100% traceerbaar, met een garantie voor gerespecteerde werkomstandigheden, een juiste vergoeding voor iedereen van de productieketen en plantages van Sao Tome in Belgische ateliers. “Tot op heden bevoorraadden wij ons bij leveranciers die onze vragen, essentieel in onze ogen, ontwijkend beantwoordden: wie zijn precies de producenten? Welke prijs ontvangen zij effectief voor hun geoogste producten? Wij wilden verder gaan en de hele keten kennen.” legt Julien Gallant, medebeheerder van Nao uit. Voor meer informatie over het project, klik hier.
Mike en Becky
Julia Mikerova en Björn Becker wonen in het Brusselse. Zij verdedigen het “bean-to-bar” principe, wat vrij vertaald betekent “van boon naar reep”. Het koppel kiest voor een artisanale productie van chocolade met een totale controle over het proces. Het geheim van Mike & Becky? Bonen van hoge kwaliteit en zo weinig mogelijk suiker. Julia en Björn werken met cacao afkomstig uit eerlijke handel en 100% traceerbaar. Hun bonen komen van vijf plantages en worden gekocht aan een hogere prijs dan de marktprijs. En natuurlijk werken geen kinderen in de partnercoöperaties. De cacao en andere ingrediënten zijn zoveel mogelijk afkomstig van biologische landbouw. Ook hun atelier is zo duurzaam mogelijk gebouwd en hun verpakkingen zijn ecologisch. “Wij wensen een transparante onderneming te zijn: wij nodigen onze klanten uit om een kijkje te nemen naar onze machines en onze werkwijze. Wij delen graag onze filosofie en ons concept met iedereen die het wil horen” geeft het team op de website aan.
