Tenzij je al 5 jaar op Mars woont, kan je moeilijk om de nieuwe veggie hype heen. Goed nieuws voor de planeet, voor onze gezondheid en voor de dieren. Hebben we hier te maken met een modefenomeen of is het een bewustzijnsproces op grote schaal? We ontcijferen het voor jou.
Of het nu gaat om het verdedigen van de dierenrechten, uit ecologische overtuigingen of om gezondheidsredenen, steeds meer Belgen kiezen voor vegetarisch eten. De afgelopen jaren is er een dalende trend in de consumptie van vlees in ons land. Volgens een studie van iVOX in opdracht van de vzw Eva, zegt 7% van de Belgische consumenten dat ze vegetariër zijn en 9% zijn flexitariër.
Van marginaal tot volkomen normaal
Sinds ongeveer 5 jaar, stijgt de populariteit van het vegetarisme. Kookboeken, vegetarische restaurants en kookworkshops vinden hun plekje op de culinaire markt. In de jaren ‘ 70, kreeg je als vegetariër het etiket ‘hippie’ opgeplakt, vandaag is het de norm geworden… En als dit fenomeen nu eens een teken is van een echte verandering in de maatschappij? De bevolking stelt de huidige consumptiemodellen in vraag. Voor de productie van 1 kilo rundvlees is bijna 15.000 liter water en 7 kilo granen nodig. Ook de video’s die de gruwel van dierenmishandeling in industriële boerderijen aan de kaak stellen, hebben hun sporen achtergelaten. Tot slot, erkennen steeds meer specialisten de gezondheidsvoordelen van een vegetarische dieet. Of het nu om ethische redenen is, uit zorg voor de gezondheid of uit milieuoverwegingen (of alle drie), iedereen heeft zijn redenen om vlees op te geven.
Wereldwijd bewustzijn
Pauline Deglume, 30 jaar en al zeven jaar vegetariër. ” Ik werd vegetariër als gevolg van een innerlijke reflectie. Ik vroeg me af of mijn manier van consumeren het resultaat was van eigen keuzes, van mijn visie op dingen of dat het integendeel voortvloeide uit gewoonten, of door de samenleving was ingegeven. Het was niet gemakkelijk om sterk ingebakken gewoonten waarmee ik ben opgegroeid zomaar op te geven. Ik heb vraagtekens gezet bij het verschil tussen mens en dier, de gewoonte om andere levenssoorten zomaar op te offeren voor onze eigen behoeften. Het was confronterend om me al deze vragen te stellen. Maar vanaf dat moment was het niet meer mogelijk om op dezelfde manier te consumeren en kreeg mijn leven een geheel nieuwe wending. In de loop der jaren heeft Pauline een echte verandering in mentaliteit en eetgewoonten in de samenleving waargenomen.” Vandaag is het niet langer een probleem om buitenhuis te eten, terwijl ik in het verleden eerst het menu moest kennen voordat ik ergens naartoe ging.” Pauline heeft nooit gezondheidsproblemen gehad. “Het is heel belangrijk om op een gevarieerde manier te eten omdat elk voedingsmiddel zijn eigen specifieke, positieve voordelen heeft. Vroeger had ik niet het recht om te zeggen dat ik moe was, ik werd hierop beoordeeld omwille van mijn voedingsgewoontes. Nu kan dat wel.”
Onze rekken volgen de trend
In de agro-voedingswereld zijn steeds meer producten een alternatief voor vlees. Bij Färm hebben we altijd weloverwogen gekozen voor lokale, biologische en seizoensgebonden groenten en fruit.De koelkasten zijn gevuld met een ruime keuze aan producten voor innoverende en originele recepten. Er is ook altijd een ruim assortiment aan droge producten geweest, de klanten weten soms niet waar eerst te kijken, zo groot is de keuze. “Er is een gevarieerd aanbod in alle soorten van producten. Er zijn veel alternatieven voor dierlijke eiwitten. Om het voor de consument gemakkelijker te maken, zien we meer en meer snelkookpeulvruchten voor eenvoudigere bereiding “,legt Stephanie Ledevin, coördinator aankopen bij Färm, ons uit. Ook In de traiteursafdeling krijgt de vegetarische keuken een ereplaats. Alice Codsi, verantwoordelijke afdeling traiteur vertelt:”exclusief vegetarisch, de traiteur is het uithangbord om mensen enthousiast te maken om gerechten te bereiden met groenten van het seizoen. ” Een geweldige bron van inspiratie om de producten uit onze rekken uit te proberen.
Veggie rijmt op funky
Bij gebrek aan variatie, kon de vegetarische keuken in het verleden als triest worden bekeken. Sindsdien hebben kleurrijke en heerlijke recepten onze borden veroverd. Carine de Backer is een van de pioniers in Brussel, ze lanceerde 10 jaar geleden haar veggie Food Truck “Sin Street Food”. “In die tijd waren een tomaat-mozzarella of een vegetarische lasagne de enige optie in restaurants.” Het was tijdens het bijwonen van een conferentie van Carlo Petrini, oprichter van de Slow Food -beweging, dat Carine besloot om te starten met een veggie Food Truck met lokale en biologische producten. “Ik ben 15 jaar geleden vegetariër geworden omwille van het milieu. Nochtans ben ik opgegroeid in een omgeving tegengesteld aan dit soort ideeën. Mijn vader werkte voor een grote winkelketen. In mijn familie was vlees het belangrijkste ingrediënt van de maaltijd. Op latere leeftijd bezocht ik slachthuizen en boerderijen omdat ik wilde ontdekken wat er zichter achter de schermen afspeelde, zowel vanuit ecologisch als menselijk oogpunt. Ik heb een radicale verandering in mijn leven gemaakt. ” Sinds het begin trok Carine klanten aan die nieuwsgierig waren, die graag kwaliteitsproducten wilden proeven en hielden van originele gerechten. Als je haar heerlijke hamburgers of haar kleurrijk versierde borden wil ontdekken, ga dan op maandag naar het Van Meenenplein, op dinsdag naar het Luxemburgplein, op woensdag naar het Kasteleinsplein of op zondag naar Flagey. Lèkker!
Goed voor de gezondheid?
Volgens verschillende onderzoekers zijn de gezondheidsvoordelen van vegetarisme talrijk: minder gewichtsproblemen, minder cardiovasculaire aandoeningen, minder hoge bloeddruk, minder type 2 diabetes, minder kankers, minder geestesstoornissen bij ouderen. Wij staan nu ver van de alarmerende retoriek van de afgelopen jaren.
Is vegetarisme nu echt een goed idee vanuit gezondheidsoogpunt? We vroegen het advies van diëtiste-voedingsdeskundige, gespecialiseerd in vruchtbaarheid, Geneviève Vanbellinghen. “Vegetariërs lopen geen risico’s, het is eerder gezond. Wel moeten we voldoende aandacht schenken aan zink, ijzer en vitamine B12, die hoofdzakelijk van dierlijke oorsprong zijn. De middelen zullen verschillen van persoon tot persoon, afhankelijk van het soort vegetarisch dieet (met of zonder eieren, zuivelproducten of vis). Ook zal iemand die al jaren vegetariër is niet dezelfde reserves hebben als iemand die pas omgeschakeld is. In het geval van gebrek zal het immuunsysteem verzwakken en kunnen volgende symptomen optreden: vermoeidheid, gebrekkige immuniteit, spierverzwakking, broze, gespleten of afgebrokkelde nagels, haar dat niet goed groeit, … Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven moeten bijzonder attent zijn en preventief nadenken over hun eetgewoonte. Ook tieners en kinderen.»
Vegetarisch zijn rijmt niet per sé op gezond te zijn. ” Alles hangt af van hoe de persoon zich voedt. Een omnivoor kan verkeerde voedingsgewoonten hebben, een vegetariër ook. Het is belangrijk om precies te weten wat je eet. Er is meestal weinig of geen probleem wanneer het dieet evenwichtig is. Een slechte gewoonte die zeker te vermijden is, is een onevenwichtige verdeling van eiwitinname (bijvoorbeeld alle eiwitten eten tijdens een grote maaltijd in de avond), teveel koolhydraten(zetmeel, suiker)eten of teveel vezels en te veel rauw voedsel, die spijsverteringsproblemen zoals diarree en opgeblazen gevoel kunnen veroorzaken. Net als bij alles is het belangrijk de juiste hoeveelheden te respecteren. »
De voedingsdeskundige maakt bij de start van het nieuwe dieet een basisplan op. “Het is belangrijk om de basisprincipes te kennen. Vegetariër zijn of worden doe je best in overleg met een voedingsspecialist die ook belangrijk is voor de verdere opvolging. Dierlijke producten moeten nauwkeurig worden gecompenseerd. Een arts kan een algemene check-up doen en een consultatie met een diëtist(e) is nuttig voor een controle op de juiste voedselkeuze. Het is best om opnieuw raad te vragen in geval van veranderingen in je leven (zwangerschap, verhuis naar een ander land, intense emotionele stress). Kinderen moeten regelmatiger en intenser worden opgevolgd. Voor veganisten ligt het ingewikkelder, maar daar zullen we het een andere keer over hebben. »
