Wie mee wil zijn met zijn tijd heeft de mond vol van gojibessen, spirulina, chiazaden of acaibessen. Deze superfoods, bekend om hun voedende bestanddelen, zijn een bron van vitaliteit voor ons organisme. Maar achter die exotische namen schuilen teelten uit verre streken en dus met een niet onbelangrijke ecologische impact. Hoog tijd dus voor wat meer duiding over deze trends, over best practices bij Färm en tips van voedingsspecialiste Marie de Giey om deze superfoods ook bij ons te laten gedijen. We vertellen u er werkelijk alles over.
De term “superfood” is de laatste jaren niet meer weg te denken uit de voedingsrayons en de “healthy” menu’s van trendy restaurants. Tien jaar geleden zou niemand er zelfs aan gedacht hebben om een “super bowl chia” of een “smoothie van acai” te bestellen.
Vandaag staat Instagram vol met dergelijke recepten. Deze nieuwe voedingsmiddelen op de Europese markt zijn gezond, zonder twijfel, al steekt er natuurlijk ook heel wat marketing achter. Maar wat zijn die super voedingsmiddelen eigenlijk? Het voorvoegsel “super” heeft in elk geval niets wetenschappelijks en is zelfs geen officiële term. Het slaat wel op enkele producten die algemeen erkend worden voor hun opmerkelijk voedende
eigenschappen. Ze zijn rijker aan vitamines, mineralen, antioxydanten, aminozuren en vezels dan andere voedingsmiddelen. We vermelden hier de gojibessen uit China, chia-zaden uit Mexico, quinoa uit Bolivië of nog de acaizaden uit Brazilië
Niet echt super voor de planeet
Super voeding, geen probleem, maar de overconsumptie van producten afkomstig uit landen aan de andere kant van de wereld heeft wel verregaande gevolgen. Neem nu Quinoa. Het bevat geen gluten, is rijk aan ijzer, proteïnen en omega 3. Dat pseudo-graan heeft de keukenkasten van de foodies op zoek naar een gezonde en gevarieerde voeding helemaal veroverd. Quinoa wordt al 5000 jaar geteeld in Bolivië en Peru maar door zijn ongelooflijke succes ging de productie ervan door het plafond, net zoals de prijs die even later weer instortte. Een culinaire mode met zware gevolgen zoals Good Planet rapporteerde: «sinds enkele jaren worden Bolivië en Peru, tot voor de kort de onbetwiste producenten van dit waardevolle graan, geconfronteerd met concurrentie uit nieuwe productielanden, (…) waaronder de Verenigde Staten en China, die volgens onderzoekers Didier Bazile en Sven-Erik Jacobsen nu al tot de 5 belangrijkste productielanden ter wereld behoren. Door de massale opkomst van nieuwe
concurrenten is de prijs van de quinoa ingestort, waardoor vele Boliviaanse en Peruviaanse producenten hun oogst met verlies moesten verkopen». De inhoud van ons bord is verre, zelfs zeer verre, van onschuldig … Bij Färm is de quinoa, trouw aan onze missie, Belgisch en vooral afkomstig van Graines de Curieux. In bepaalde winkels is ook fair trade quinoa uit Peru verkrijgbaar. Acaibessen, die bekend staan om hun opmerkelijke antioxiderende vermogens, zijn ook een voorbeeld van een plots onevenwicht op de markt. Ze werden populair in de USA en daarna in de rest van de wereld na een gesprek met Dr. Nicholas Perricone in het programma van Oprah Winfrey. Ze komen oorspronkelijk uit Belém, in het noorden van Brazilië, worden vandaag uitgevoerd naar de hele wereld en de prijs ervan is geëxplodeerd… Sommigen noemen het nu de “vrucht van de mondialisering”.
En dan is er nog het drama van de avocado (nog een superfood die het slachtoffer werd van zijn eigen succes); een zeer betreurenswaardige situatie zoals wordt aangetoond in de documentaire “The Avocado War” te zien op Netflix. In nauwelijks 30 jaar groeiden de avocadoplantages in Michoacàn, Mexico, aan van 31 000 naar 118 000 hectare. De avocado wordt in Mexico dan ook het groene goud genoemd. De winsten die deze teelt genereert, trekken ook illegale praktijken en de georganiseerde misdaad aan… Maar geen nood, alle avocado bij Färm komt uit Europa. Dus ja, deze producten zijn top maar moet de lokale landbouw ontwricht worden om te voldoen aan de wereldwijde vraag? Om nog maar te zwijgen over de ecologische impact van de wereldwijde verspreiding ervan… Zijn de marketeers en de merken niet te ver gegaan met hun trend van gezond eten, welke ook de prijs en productiemethoden zijn?
Super alternatieven
Het devies bij Färm luidt: “laten we al etend de wereld veranderen”. Het is dan ook belangrijk dat we ons afvragen hoe we “superfood” kunnen verzoenen met duurzame consumptie. We stelden de vraag aan voedingsdeskundige Marie de Giey. In haar praktijk probeert Marie fair trade te combineren met kwaliteit. Op haar instagram account @myokinawa.be, een naam die verwijst naar een streek in Japan waar veel honderdjarigen wonen met een opmerkelijk eetpatroon, deelt ze volop tips met haar volgers.
« Er bestaan superfoods die je bij ons in de tuin kunt telen en die een echte goudmijn zijn. Wat men zoekt in de zogenaamde “superfoods” zijn de anti-oxidanten. Ze ageren tegen de vrije radicalen die ontstekingen veroorzaken en beschermen ons tegen vroegtijdige veroudering van de huid, tegen kanker en cardio-vasculaire ziekten… ».
Kleur is de sleutel, volgens haar. «Hoe meer kleuren op het bord, hoe groter het anti-oxiderend vermogen. Ze helpen ook nog de cholesterol en de bloedsuikerspiegel te verlagen en bevorderen gewichtsverlies. »
Als het gaat over duurzame en verantwoorde voeding, adviseert Marie vier lokale en zeer voedingsrijke producten. «Boerenkool is goed voor de gezondheid en anti-inflammatoir, rijk aan vitaminen A en C, maar ook aan vezels, ijzer en calcium. De bessen die we eten, komen het liefst niet uit heel verre landen, maar uit onze streken. En ook zij bieden heel wat voordelen. Ik denk aan braambessen, veenbessen, bosbessen of aardbeien, zowel vers als diepgevroren. Voor de granen raad ik gierst aan, dat lijkt op quinoa en is heel goed tegen slechte cholesterol. Gierst is rijk aan vezels, vitamines en mineralen en wordt geteeld in Europa. Bij de groenten tenslotten, is spinazie echt ongelooflijk. Het bestaat uit flavonoïden, kankerwerende stoffen, die goed zijn voor het hart en de huid».
Popeye had overschot van gelijk. Kortom, u hoeft het bord niet vol te scheppen met producten uit andere continenten. Ook bij ons hebben we echte schatten.
Super ingesteldheid
Uiteindelijk is een evenwichtige voeding, met zoveel mogelijk fruit en seizoensgroenten, de beste oplossing. «Lokaal geteelde fruit en groenten eten, is het beste wat je kunt doen voor het lichaam en het milieu» zegt de voedingsdeskundige. Besluit: laat u niet beïnvloeren door marketing en modetrends. Natuurlijk is het altijd interessant andere smaken te leren kennen. U hoeft quinoa of spirulina niet voor altijd uit het menu te schrappen. Eet producten uit de rest van de wereld, maar denk ook aan de weg die ze hebben afgelegd om op uw bord te belanden. Ze zijn kostbaar, en als u ze spaarzaam gebruikt wordt het plezier nog groter.
Bij Färm, geven we de voorkeur aan lokale producten, maar bieden we ook producten van buiten Europa als er geen alternatief is (ongeveer 8% van de verkoop). Dat is onder meer koffie, cashewnoten en ook sommige superfoods. Aarzel niet de Färmers in de winkel om advies te vragen, ze zijn er om u te helpen. Margaux is herboriste en werkt bij Färm Globe: «Het is belangrijk dat iedereen de superfood vindt die voldoet aan zijn behoeften. Je hoeft niet alles bij elkaar te gooien om gezond te eten, we zijn er om de klanten te adviseren.» Haar geheim: stukjes cacaobonen, een bron van magnesium en vooral heel lekker.
En tenslotte nog dit: mirakel-ingrediënten, bestaan niet. Maar super voeding, super fair trade, super gezond en super smakelijk is toch ook al een beetje miraculeus, niet?
Smakelijk!
